Củng cố và phát triển mới HTX theo Luật HTX 2012

Sau hơn 4 năm thực thi Luật HTX 2012, tổng số HTX trên cả nước tăng không đáng kể, trong khi số các HTX ngừng hoạt động và giải thể cũng tăng. Liên minh HTX Việt Nam cho rằng tới đây cần phải có chính sách khuyến khích đủ mạnh, để người dân thấy rõ hơn lợi ích và tham gia phát triển HTX.

Tổng hợp của Liên minh HTX Việt Nam, đến đầu năm nay toàn quốc có tổng số 19.884 HTX, trong đó 17.563 HTX đang hoạt động và 2.321 HTX ngừng hoạt động. Qua hơn 4 năm Luật HTX 2012 có hiệu lực, cả nước thành lập mới 3.755 HTX, trung bình 1.072 HTX/năm và giải thể 2.636 HTX, khoảng 753 HTX/năm. Ngoài ra, còn có 625 HTX đã chuyển đổi sang loại hình khác, chiếm 3,1% tổng số HTX.

HTX tăng chậm hơn

Cũng theo tổng hợp trên, cả nước tại thời điểm Luật HTX 2012 có hiệu lực (1/7/2013) có 18.765 HTX. Nếu so sánh từ đó đến nay, số lượng HTX ở nước ta tăng 1.119 HTX, tỷ lệ tăng 5,96%, trung bình giai đoạn 2013 - 2016 mỗi năm tăng 320 HTX. 

Nhưng nếu đối chiếu với giai đoạn 2001 - 2011, trung bình mỗi năm, cả nước tăng 466 HTX. Có thể thấy từ khi thực hiện Luật HTX 2012 đến nay, trung bình số lượng HTX tăng chậm lại, thấp hơn 146 HTX/năm so với giai đoạn 2001 - 2011. 

Từ khi ra đời Luật HTX 2012, việc hướng dẫn hỗ trợ phát triển mới HTX dần ổn định, số HTX thành lập mới chiếm tỷ lệ 18% tổng số HTX. Hầu hết các HTX thành lập mới theo đúng quy định đăng ký HTX. Sau hơn 4 năm củng cố lại HTX cũ, đến đầu năm nay, cả nước có 10.290 HTX đã chuyển đổi theo Luật HTX 2012, đạt hơn 80%. 

Thực tế hơn 4 năm qua, Liên minh HTX Việt Nam quan tâm phối hợp với cấp ngành và nhất là đi sâu sát tới các cấp ủy, chính quyền địa phương, nhằm thúc đẩy công tác củng cố HTX, chỉ đạo, tuyên truyền và vận động các HTX đăng ký lại chuyển đổi hoạt động theo đúng quy định của Luật HTX 2012 và các văn bản hướng dẫn thi hành. 

Kết quả, một số tỉnh đã làm tốt củng cố chuyển đổi HTX cũ theo Luật HTX 2012, nhiều địa phương đạt 100% HTX tổ chức lại. Nhưng vẫn còn một số tỉnh, phần lớn ở miền núi phía Bắc, tiến độ củng cố HTX diễn ra chậm. Nguyên nhân chủ yếu là do cấp ủy, chính quyền địa phương chưa quan tâm đến HTX, vì vậy hiệu quả còn thấp.

alt

Luật HTX 2012 còn nhiều quy định chưa phù hợp cản trở phát triển HTX

Những vướng mắc cần tháo gỡ

Theo Bộ KH&ĐT nhìn nhận, công tác củng cố phát triển mới HTX theo Luật HTX 2012 ở hầu hết các tỉnh, thành phố đến nay chưa phát sinh vướng mắc và khó khăn. Nhưng do tính đặc thù tổ chức HTX, nên nếu so sánh với thủ tục đăng ký doanh nghiệp, thì đăng ký HTX còn chặt chẽ và phức tạp hơn, như thời gian đăng ký HTX lâu hơn, hồ sơ phức tạp hơn, phải đăng ký ngành nghề kinh doanh… 

Điều 62 Luật HTX 2012 quy định chuyển tiếp HTX, tức củng cố HTX cũ theo Luật mới. Và Theo Bộ KH&ĐT đánh giá, nhìn chung việc củng cố HTX còn chậm chủ yếu có 3 nguyên nhân. Trước hết do một số cơ quan quản lý nhà nước chưa quan tâm đến HTX. Bản thân các HTX chưa nhận thấy lợi ích chuyển đổi theo quy định mới. Hơn nữa, những vướng mắc của HTX khi chuyển đổi (xử lý nợ cũ, tài sản không chia, thành viên HTX...) đều chậm xử lý.

Ngoài hàng loạt những hạn chế rất lớn về nhận thức, về quản lý nhà nước, chậm trễ hướng dẫn Luật và yếu kém nội tại HTX..., Liên minh HTX Việt Nam đánh giá kết quả củng cố phát triển mới HTX đạt thấp và chậm là do nhiều bất cập trong các quy định Luật và văn bản dưới Luật, gây khó khăn trong hoạt động tuyên truyền, tư vấn hỗ trợ HTX thực thi Luật HTX 2012.

Như thủ tục thành lập HTX, theo Điều 23 Luật HTX 2012 phức tạp hơn rất nhiều so với thành lập doanh nghiệp. Quy định của Luật về tỷ lệ góp vốn của thành viên không quá 20% gây cản trở HTX huy động nguồn vốn hoạt động.

Việc xây dựng và trình ban hành Quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định cụ thể khoản 4 Điều 24 Nghị định 193 còn chậm, vốn điều lệ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX chưa được bổ sung, dẫn đến việc thực hiện chính sách ưu đãi tín dụng cho HTX chậm đi cuộc sống.

Hay như khoản d, Mục 1 Điều 19 Nghị định 193 quy định kinh phí giải thể HTX lấy từ các nguồn tài chính còn lại của các HTX là chưa phù hợp, bởi các HTX đã ngừng hoạt động thì lấy đâu ra kinh phí để giải thể...(?)

Sau 4 năm triển khai thực hiện Luật HTX 2012, tổng số HTX tăng lên không đáng kể (số lượng HTX ngừng hoạt động và giải thể cũng tăng lên). Do vậy, Liên minh HTX Việt Nam cho rằng cần phải có chính sách khuyến khích đủ mạnh để các thành viên thấy rõ việc lợi ích khi hợp tác với nhau thành lập HTX để phát triển kinh tế của thành viên và của HTX.
 

Lưu Đoàn

Tin mới hơn:
Tin cũ hơn:
Bạn đang ở: Home Nghiên cứu - Trao đổi Củng cố và phát triển mới HTX theo Luật HTX 2012